طیّبات در نماز

پیرو نکاتی که در خصوص نماز عرض شد، نکته ی دیگری بیان می شود .

بحث از "طیبات" که در قرآن کریم حدود 40 مرتبه مطرح شده منحصر به خوراک نیست و مکان و زمان و صدا و لباس و روابط و کلا ً یک انسان می تواند "طیب" باشد . برای یادآوری عرض می شود که منظور از "طیب" هر چیز اصیل و تغییر نیافته است که بر اصالت انسان و خداساختگی او کمک می کند. به هرچیزی که بر اصل ، فطرت و سرشت اولیه ی خودش باقی مانده باشد و بوی خدا بدهد "طیب" گفته می شود .

اما نماز به عنوان ویترین یک مؤمن که همه دارائی های مادی و معنوی و اخلاقی و رفتاری و عقایدش را بطور کامل و واضح نشان می دهد ، مهد طیبات است. از خوراک طیب که در سلامت جسم و روان و حالات ظاهری نماز تاثیر مستقیم دارد تا مکان ، زمان، صدا و لباس طیب .

انسان علیرغم اینکه جسمش اعضاء مختلفی دارد، اما در حقیقت و در صورت ایمان، موجودی یکپارچه است .همچنان که خالق او "واحد" و "احد" است، او هم اگر خداگونه شود از اجزاء و اعضاء و تشتت و تفرق خلاص شده و به موجودی یکدست مبدل می شود و این رسالت اصلی و مهم طیبات است!

اگر خوراک طیب بود ، لباس طیب بود ، صدا طیب بود ، ذهن و فکر طیب بود ، روابط طیب بود و خلاصه همه ی مایحتاج مادی و معنوی زندگی "طیب" بود ، این انسان یکدست می شود و در نتیجه گوشه و کنار وجودش به دنیا گیر نمی کند!

لباس نمازگزار به غیر از اینکه باید حلال و پاک باشد باید طیب هم باشد . لباس طیب یعنی از منسوجات طبیعی تهیه شده باشد و از نظر دوخت و مدل هم حداقل با کرامت انسانی در تضاد نباشد .

صدای طیب هم یعنی صدای واقعی و زیبا بدون تقلید و خجالت. نمازگزار باید همه اذکار نماز را با صدای خودش بگوید بدون تغییر دادن در تن یا ریتم صدا. صدا نیز همانند مابقی نعمات خدادی، کاملا ًمنحصر بفرد است که باید شناخته و مراقبت و استفاده شود.

تلفظ صحیح کلمات نماز مستلزم دهان و دندان سالم، تمیز و خوشبوست و به همین جهت بر مسواک پیش از نماز بسیار تأکید شده است. اما دقت و صحت قرائت نیز که بسیار مهم است ، مستلزم ادای درست حروف از مخارج خودش است و هم اینکه با حنجره و تارهای صوتی تولید شود. نه اینکه بصورت همهمه و در فضای بالای دهان!

متأسفانه بعلت عدم تبیین صحیح بحث قرائت و تجوید نماز، بسیاری از ما فقط ادای تلفظ کلمات نماز را در می آوریم در حالیکه منظور از آهسته خواندن نماز برای خانم ها یا ظهر و عصر آقایان به معنای تلفظ نکردن حروف و همهمه کردن نیست بلکه باید دقیق و درست تلفظ شود اما با صدای آهسته .

مکان طیب هم به نوبه ی خود بسیار اهمیت دارد. اگر منزل و محل اقامه نماز غصبی نباشد و حلال باشد ، اما باز هم صفت دیگری نیز باید داشته باشد. مکان نماز باید "طیب" هم باشد. پس در جایی نماز بخوانیم که فرش ، سجاده ، دیوار و هرچیزی که آن محل را تشکیل می دهد حتی الامکان از مواد طبیعی و سالم ساخته شده باشد.

سجاده با الیاف طبیعی دور از دسترس نیست. جانماز با بافت طبیعی دور از دسترس نیست و اینها حداقلهای مکان طیب برای اقامه ی نماز است. اگر ساختمان منزل بر اساس مهندسی توحیدی واسلامی طراحی و با استفاده از مصالح سالم و طبیعی ساخته شده باشد بر آثار نماز بسیار می افزاید همچنان که در مساجد قدیمی یا عتبات عالیات و حرمها که نوعاً مهندسی و مصالح سالم و طیب هستند حس و حال عبادت و توجه در نماز بسیار بیشتر از مکانهای دیگر است.